اختلال حافظه مهمترین علامت بیماری آلزایمر
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۲۷۳۴
در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما سید جواد حسینی نژاد متخصص مغز و اعصاب وعضو هیئت علمی دانشگاه بقیه الله در خصوص بیماری آلزایمر به گفت و گو پرداخت.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال، که حافظه چیست؟، گفت: حافظه ترکیب سه فعالیت در مغز است: مهمترین قسمت، ثبت و دریافت اطلاعات از محیط است که در لوب گیجگاهی ذخیره میشود، تا فرد در زمان لازم بتواند آنها را بازیابی کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: مهمترین علامت بیماری آلزایمر، اختلال حافظه است. در بیماری آلزایمر، معمولاً اطرافیان بیمار شکایت دارند و خود بیمار هیچگونه شکایتی ندارد.
وی: حافظه فوری، حافظه اخیر و حافظه دور را، سه قسمت اصلی حافظه دانست و یادآوری کرد: مهمترین قسمت از حافظه که در بیماران آلزایمری آسیب میبیند، حافظه اخیر است، این افراد، حوادث چند ساعت پیش را فراموش میکنند، اما حوادث سالهای دور را به خاطر سپرده اند. از جمله افتراق انواع فراموشی ها، این است که: کسانی که مبتلا به آلزایمر نیستند، در همه انواع حافظه دچار مشکل میشوند. همچنین در بیماری کم کاری تیروئید، کمبود ویتامین B۱۲، افسردگی و استرسهای روحی و روانی، میزانی از احتلال حافظه وجود دارد که پس از درمان، قابل برگشت است و نباید با اختلال حافظه بیماری آلزایمر، اشتباه شود
وی افزود: در آمریکا حدود ۲۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال، به درجاتی از بیماری آلزایمر مبتلا هستند، این آمار در افراد بالای ۸۵ سال به ۴۰ درصد افزایش می یابد.
این متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به این سوال، که آیا آلزایمر، تنها از دست دادن حافظه اخیر است یا موارد دیگری را نیز شامل میشود؟، گفت: در بیماری آلزایمر، قسمتهای مختلف از مغز توسط «انباشت پروتئینی» که در سلولهای مغز صورت میگیرد، باعث تخریب سلولهای مغز میشود. طبیعتاً علائم آلزایمر تنها به اختلالات حافظه محدود نمیشود و به تناسب اینکه چه قسمتی از مغز درگیر شود، علائم متفاوت خواهد بود.
حسینی نژاد افزود اگر قسمت جلوی پیشانی مغز درگیر شود، فرد علائمی از اختلال شخصیت و افسردگی پیدا میکند. یکی از مشکلاتی که اطرافیان فرد آلزایمری را آزار میدهد: توهمهای ناشی از بدبینی است، بی قراری و خروج از منزل نیز از دیگر علائم بیماری آلزایمر است (نگهداری از این افراد، به دلیل اختلال حافظه اخیر، پرخاشگری، بی قراری، توهم هذیان و اختلال شخصیت، بسیار مشکل است)
این استاد دانشگاه، یادآور شد: توهم و هذیان فرد مبتلا به آلزایمر، در اختیار خودش نیست، توصیه میشود: در برخورد با این افراد، هیچگونه تایید و انکاری، انجام نگیرد، بهترین کار این است، که سعی کنید: موضوع را عوض کرده و با موضوعهای خوشایند بیمار، با او صحبت کنید وی افزود: علائم آلزایمر در تاریکی هوا شدیدتر میشود، به همین جهت، برای جلوگیری از این مسئله توصیه میشود نور داخل منزل را به نحو مناسبی تنظیم کنید.
کارشناس برنامه به فرزندان خانوادهها توصیه کرد: پدر و مادرها را از خانههای قدیمی شان خارج نکنید، زیرا این افراد با محیط آشنای قبلی، خاطره و انس دارند، که در حفظ آرامش آنها، بسیار تأثیرگذار است. وی همچنین در پاسخ به این سوال، که آیا میتوان به طور صددرصد از بروز ابتلا به آلزایمر جلوگیری کرد؟، گفت: میتوانیم علائم را به تاخیر بیاندازیم و از شدت آن بکاهیم، اما نمیتوان به طور صد در صد از بروز آن پیشگیری کرد.
این متخصص مغز و اعصاب گفت: بیماری آلزایمر معمولاً به یک زمینه مستعد ژنتیکی و همچنین عوامل محیطی، برای بروز خود نیازمند است. تحقیقات انجام گرفته، مؤید این نکته است: افرادی که سابقه مطالعه بیشتری دارند، دیرتر به آلزایمر مبتلا میشوند و یا در صورت ابتلاء، خفیفتر مبتلا میشوند، زیرا در این افراد سلولهای مغزی، مرتب در حال فعالیت هستند و بازسازی و قویتر میشوند، وی همچنین، از ورزش به عنوان عاملی که در جلوگیری از انواع بیماریها موثر است، نام برد.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال، که آیا غذاها میتوانند در ابتلاء افراد به آلزایمر نقش داشته باشد؟، گفت: غذاهای چرب و پر پروتئین، غذاهای فرآوری شده و صنعتی، فرد را مستعد ابتلا به این بیماری میکند و یا حتی ممکن است، ابتلا به این بیماری را سرعت بخشد.
وی افزود: مصرف غذاهای حاوی فسفر، سلنیوم و منیزیوم، به بازسازی سلولهای مغزی کمک میکنند، همچنین به افرادی که خام گیاهخوار هستند، از نظر کمبود ویتامین B۱۲ (که با اختلال حافظه همراه است)، هشدار داد.
وی همچنین از آلودگی هوا، به عنوان عامل موثر در ابتلاء به آلزایمر نام برد.
این متخصص نورولوژی گفت: درمانهای دارویی تنها سیر پیشرفت آلزایمر را کُند میکنند و بر درمان مؤثرنیستند. شاید در آینده بتوان با استفاده از سلولهای بنیادی در درمان بیماری آلزایمر موفق بود.
باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمانمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: آلزایمر حافظه پاسخ به این سوال بیماری آلزایمر اختلال حافظه سلول های مغز حافظه اخیر غذا ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۲۷۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دو بیماریای که بیشتر مردم ایران را تهدید میکند
آفتابنیوز :
علیرضا استقامتی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، رییس بخش غدد بیمارستان امام نوشت: بسیاری از مبتلایان دیابت، ممکن است فشار خون داشته باشند و همچنین بسیاری از افرادی که فشار خون بالا دارند هم ممکن است به بیماری دیابت مبتلا شوند. بنابراین، هر دو بیماری، احتمال ابتلای همزمان دارند. در کشور ما هم، بیماری دیابت و فشار خون مانند سایر نقاط جهان، شایع است و آخرین برآورد وزارت بهداشت در سه سال قبل نشان میدهد که حدود ۶ تا ۷ میلیون نفر مبتلابه دیابت نوع ۲ در کشور داریم و متاسفانه، تعداد مبتلایان هر دو بیماری، روز به روز بیشتر میشود.
دیابت و فشار خون بالا، میتوانند به بسیاری از اعضای بدن صدمات جدی وارد کنند. در دیابت، با عوارض مزمن دیابت شامل عوارض قلبی- عروقی، سکتههای قلبی، سکتههای مغزی، قطع اندام، مشکلات کلیوی که منجر به نارسایی کلیه و دیالیز میشود، مشکلات چشمی که کمبینایی یا نابینایی را بهدنبال دارد، عوارض متعدد در سیستم عصبی و همچنین مشکلات حافظه و آلزایمر مواجهیم. البته اگر قند خون بالا، به خوبی کنترل شود، معمولا این عوارض ایجاد نمیشود یا بروز آن بسیار دیرهنگام خواهد بود. فشار خون بالا هم برای تمام اعضای بدن عارضه دارد و به عوارضی در قلب، عروق مغز، عروق اندامها و حتی تخریب کلیهها منجر خواهد شد. عوارض هر دو بیماری، معمولا همپوشانی دارد و مبتلایان دیابت، مستعد ابتلای فشار خون و مبتلایان فشار خون، مستعد ابتلای دیابت هستند.
آیا پیشگیری از ابتلا به دیابت و فشار خون، ممکن است و چگونه میتوان مانع از ابتلا شد؟ به صورت خلاصه دیابت نوع دو معمولا به علت چاقی و عوامل ژنتیک ایجاد میشود و مهمترین عامل در ابتلای دیابت نوع دو، مقاومت به انسولین ناشی از افزایش وزن و چاقی است. البته شیوه زندگی نامناسب، عامل مهمی در بروز چاقی و استعداد ابتلا به دیابت محسوب میشود. در حال حاضر، تعداد افراد دچار اضافه وزن در دنیا به یک میلیارد نفر رسیده و ممکن است طی دو دهه آینده، این عدد به دو میلیارد نفر هم برسد.
علاوه بر چاقی، عامل ژنتیک و زمینه ارثی هم عامل مهم مستعدکننده ابتلا به دیابت است که ممکن است ژن معیوب از پدر یا مادر به فرد منتقل شود و بسیاری از افراد، هم اضافه وزن و سبک زندگی غلط و هم ژن معیوب و زمینه ارثی ابتلا به دیابت دارند. علت ابتلا به فشار خون، کمی متفاوت است. فشار خون به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم میشود و ممکن است علت ابتلا به فشار خون ثانویه، انواع بیماریها مانند انواع بیماریهای غدد فوق کلیه و بیماریهای کلیوی، تنگی عروق کلیه، برخی سندرومهای ناشی از کمبود آنزیمی یا برخی از داروها باشد. مصرف قرصهای ضد بارداری به مدت طولانی هم، شایعترین دلیل فشار خون ثانویه بالا در خانمهاست اگرچه که این مساله نباید عامل رها کردن درمانهای دارویی باشد.
در مجموع میتوان گفت در اغلب موارد، دلیل شناخته شدهای برای فشار خون نیست، چون گاهی هم تغییراتی در تنظیم املاح مانند سدیم و پتاسیم بدن و مشکل در عروق ممکن است به فشار خون بالا منجر شود، اما همچنان، علت اصلی بیماری فشار خون اولیه، ناشناخته است و به همین سبب، چکابهای سالانه و دورهای برای گروهی که نشانههای خطر دارند، اهمیت دارد، چون بسیاری از مبتلایان دیابت و فشار خون، از بیماری خود خبر ندارند. در ایران طبق بررسیهایی که در وزارت بهداشت انجام شده، یکچهارم مبتلایان دیابت از بیماری خود بیخبرند. بنابراین، چکابهای دورهای و غربالگری دیابت و فشار خون، در بیماریابی کمک میکند تا فرد با اطلاع از ابتلا، درمانهای غیر دارویی و دارویی را آغاز کرده و خود را از عوارض بیماری دور نگه دارد.
اما چه کسی را باید غربالگری کرد؟ برای دیابت، تمام افراد بالای ۳۵ سال باید برای دیابت با اندازهگیری قند خون غربالگری شوند، ولی در افراد کمتر از ۳۵ سال، افرادی دارای عوامل خطر ابتلا شامل آنهایی که زندگی بدون تحرک دارند، سابقه فشار خون بالا، سابقه چربی خون بالا، بیماریهای قلبی- عروقی، دختران با سابقه تخمدانهای پلی کیستیک، افراد دارای قند ناشتای مختل، افراد مبتلا به ایدز و خانمهایی که سابقه دیابت دوران بارداری دارند باید غربالگری شوند.
تشخیص دیابت بر مبنای اندازهگیری قند خون ناشتاست که باید بیش از ۱۲۶ میلیگرم در صد باشد، یا معدل سه ماهه قند خون، بیش از ششونیم درصد باشد و معیار سوم، وقتی است که قند خون اتفاقی فرد، بالای ۲۰۰ میلیگرم باشد و فرد هم، علامت داشته باشد. در غربالگری فشار خون با محدودیت سنی مواجه نیستیم، اما این غربالگری هم باید به طریق استاندارد انجام شود.
برای غربالگری، هم باید لوازم استاندارد داشته باشیم و هم الزامات غربالگری را بدانیم و هم این الزامات را رعایت کنیم نه اینکه فقط بدانیم و رعایت نکنیم، چون دیابت و فشار خون، بیماریهای مهمی هستند که میتوانند منجر به عوارض بسیار جدی شوند و بنابراین نمیتوانیم به فردی که قند و فشار خونش در شرایط غیر استاندارد یا با دستگاه غیر استاندارد اندازهگیری شده، مارک ابتلای به دیابت یا پرفشاری خون بزنیم.
سوال دیگر بعد از شناسایی یک مبتلای دیابت یا فشار خون این است که برای مراقبت یا درمان چه باید کرد؟ وقتی برای مثال به یک میلیون نفر میگوییم شما مبتلا به فشار خون بالا هستید یا برای چندین ده هزار نفر تشخیص دیابت میدهیم، برای پیگیری چه باید کرد؟ باید برای مداوای این افراد، دارو و امکانات پیگیری مناسب را فراهم کنیم. طبق آمارهای موجود، همه مبتلایان به فشار خون بالا علیرغم وجود داروهای متعدد برای درمان، از کنترل مناسبی برخوردار نیستند و فقط درکمتر از ۲۵ درصد مبتلایان، فشار خونشان کنترل شده است.
باید پزشک و کلینیکهای مجهز داشته باشیم و از سویی برای جامعیت امر درمان، مراقبتهای غیر دارویی را آموزش بدهیم و به ویژه رسانهها، در مورد لزوم توجه به مراقبتهای غیر دارویی، فرهنگسازی کنند. باید آگاهیرسانی انجام شود تا مردم نسبت به اهمیت رعایت رژیم غذایی و فعالیت بدنی مطلع باشند. گاهی اوقات به بیمار میگوییم برای کنترل قند خون پیادهروی کند، ولی بیمار اظهار میکند چگونه در این هوای آلوده پیادهروی کنم؟ همه این اقدامات باید در قالب یک مجموعه در دسترس باشد.
اگر غربالگری انجام میدهیم فقط برای اینکه غربالگری کرده باشیم، بیفایده است. البته لازم به ذکر است که پیشگیری از ابتلا به دیابت و فشار خون، به هیچوجه از عهده یک وزارتخانه خاص برنمیآید و مقولهای فرادولتی و مرتبط با عزم ملی است. گرچه متولی اصلی که مدیریت علمی این مساله را برعهده دارد وزارت بهداشت و درمان است، ولی مردم هم باید برای مراقبت از سلامتشان عزم کافی داشته باشند و مراقبت از سلامت، باید به فرهنگ رایج جامعه تبدیل شود و فرهنگسازی در مقوله سلامت، مسوولیت مشترک رسانهها و جامعه پزشکی است.
در حال حاضر تمام تلاش ما بر درمان متمرکز شده در حالی که به جای این تمرکز، باید درباره پیشگیری و سبک زندگی سالم، فرهنگسازی کرده و امکانات برای رعایت سبک زندگی سالم را هم فراهم کنیم. چه کسی به این تناقض پاسخ میدهد که همزمان با تبلیغ درباره سبک زندگی سالم و رعایت رژیم غذایی، درباره مواد غذایی مضر هم تبلیغ میکنیم؟ چه کسی به این مشکل پاسخ میدهد که با وجود تبلیغ و تشویق به انجام ورزش، امکانات ورزشی به حد کافی در اختیار افراد نیست؟ اجرای نسخههایی که برای جامعه مینویسیم، بسیار مهمتر از نوشتن این نسخهها و نیازمند عزم ملی است.
رعایت رژیم غذایی باید برای تمام افراد و تکتک خانوادهها تبدیل به فرهنگ غذایی سالم شود در حالی که چنین اتفاقی را شاهد نیستیم، چون اعتقاد واقعی به رعایت رژیم غذایی وجود ندارد. امروز، مصرف فستفود، فرهنگ رایج دنیاست در حالی که صدمات آن برای سلامت جامعه کاملا روشن است، اما کافی است در رابطه با مضرات مصرف فستفود در کشور صحبت کنید تا به شما برچسب مخالفت با اشتغالزایی بزنند.
بنابراین، برخورد دستوری و مکانیکی با این مسائل ممکن نیست، اما میتوانیم با مداخلاتی، صدماتش را به حداقل برسانیم؛ ما نمیتوانیم مانع از مصرف نوشابه شویم، اما میتوانیم میزان قند نوشابهها را به تدریج کم کنیم یا با کاهش قیمت نوشیدنیهای سالم، مردم را به جایگزینی نوشابههای سالمتر با انواع مضر تشویق کنیم. میتوانیم امکانات ورزشی ارزانقیمت در اختیار بیماران بگذاریم، میتوانیم از تبلیغات موارد مضر برای سلامت مالیات بگیریم و این مالیات را برای سلامت مردم هزینه کنیم.
میتوانیم از فرد سیگاری یا از فردی که نوشابه میخورد مالیات بگیریم و از این مالیات برای سلامت مردم هزینه کنیم. البته این اتفاقات نیازمند تغییرات اساسی و اراده مردمی و ملی است وگرنه، با این اعتراض مواجه میشوید که چرا قیمت نوشابه گران شد و حالا جامعه با تورم چطور باید به مواد غذایی ارزان دسترسی داشته باشد. برای ایجاد چنین تغییراتی، باید حداقل یک دهه فرهنگسازی کنید تا به تدریج قادر به پیادهسازی این فرهنگ باشید. فرهنگسازی هم امری خلقالساعه نیست و نباید رها شود. برای این فرهنگسازی، نیازمند برنامهریزی مدون هستیم که بدانیم کجا هستیم و به کجا میخواهیم برویم و از چه استراتژیهایی باید استفاده کنیم و چطور باید آگاهسازی را انجام بدهیم و چطور مردم را برای پذیرش این برنامهها متقاعد کنیم که مشارکت کنند و چطور امکانات را تجهیز کنیم. برای این تغییرات، دولت و مجموعه حاکمیت و مردم باید در کنار هم قرار بگیرند که البته من خیلی خوشبین نیستم، چون بیش از دو دهه در این باره تذکر داده شده، ولی پیگیری منظم و منسجم و گوش شنوایی ندیدیم.